پدران چه نقش های تربیتی در پرورش کودکان دارند / «پ» مثل پدر...

بسیاری از افراد که در بزرگسالی دچار مشکل در نوع رفتار و بینش می‌شوند، در دوران کودکی ارتباط مناسبی با پدرانشان نداشته‌اند. تحقیقات نشان داده که کودکان بیشترین همانندسازی را با پدرشان دارند تا مادر و بی‌توجهی پدر در تربیت فرزندان می‌تواند آینده نامطلوب را پیش روی آن‌ها قرار دهد.

باور رایج در میان مردم این است که در خانواده تقسیم کار وجود دارد و وظیفه اصلی تامین معاش فرزندان با پدر است و تربیت فرزند از تحمل شب بیداری تا بازی و آموزش و رسیدگی به کودک بر عهده مادر است و معمولا مادر متهم اصلی در نبود تربیت صحیح فرزندان است. اما حقیقت چیز دیگری است.

تربیت فرزند یک نقش جداگانه بر عهده پدر یا مادر نیست و وظیفه پدر تنها به تامین نیازهای مادی فرزندان خلاصه نمی‌شود، بلکه تکالیف و وظایفی بر عهده پدر است که نقش موثری در تربیت صحیح و اصولی فرزندان دارد.

﷯

قبل از تولد نوزاد به فکر تربیت باشید

آموزش معارف صحیح به فرزندان می‌تواند آن‌ها را در مقابل بسیاری از انحرافات مصون بدارد و آن‌ها را از گرفتار شدن در افکار انحرافی و التقاطی نجات دهد.

تصور بسیاری از افراد این است که وظیفه پدر و مادری از زمانی آغاز می‌شود که فرزند متولد می‌شود، اما باید گفت در دین مبین اسلام و تحقیقات علمی نشان داده است که تربیت فرزند از سال‌ها قبل از تولد او شروع می‌شود.

از زمان ازدواج مرد تصمیم می‌گیرد با انتخاب همسری شایسته فرزندش را به دامان زنی بسپارد که توانایی تربیت فرزندی صالح را داشته باشد. حال آنکه پس از بارداری مادر وظایف پدر سنگین‌تر خواهد شد، تامین امنیت روانی مادر و توجه و محبت بیشتر به مادر، از حساس‌ترین وظایف پدر در این ایام است. وظیفه دیگر توجه به سلامتی مادر و جنین است و هر چقدر که زمان زایمان نزدیک‌تر شود این مسئله حساس‌تر و مهم‌تر خواهد شد.

﷯

تربیت عاطفی را فراموش نکنید

تربیت فرزند دارای ابعاد گوناگونی است و تربیت عاطفی، از مهم‌ترین ابعاد تربیتی در اسلام است. یکی از شاخصه‌های تربیت عاطفی ابراز محبت است.

هرچند محبت داشتن به فرزند یک مسئله قلبی و همگانی است، اما این محبت قلبی کافی نیست و باید در عمل به فرزندنشان داده شود. این محبت می‌تواند در کلام، هم‌بازی شدن، بوسیدن و... نشان داده می‌شود. باید در اینجا یادآوری شود که محبت‌کردن بسیار خوب است اما باید حد و اندازه آن را نگه داشت، زیرا زیاده‌روی در این زمینه می‌تواند سبب پر‌توقعی، ناتوانی، نداشتن اعتماد به نفس و سلطه‌جویی شده و همچنین این محبت باید در میان فرزندان به طور یکسان تقسیم شود.

﷯

تربیت اجتماعی هم برعهده پدر است

مسئله اقتصاد و تامین معاش از ضروریات زندگی است و یکی از وظایف پدر پایه گذاری بینش و دید صحیح در این زمینه در فرزندان است. نهادینه شدن به دست‌آوردن رزق حلال‌، انفاق و دستگیری نیازمندان در دوران کودکی است که برای فرزند به صورت یک ارزش در می‌آید.

خانواده اولین مکانی است که کودک در آن مهارت‌های اجتماعی را می‌آموزد، مهارت‌هایی مانند ارتباط با دیگران، مسئولیت‌پذیری، خویشتن‌داری، همدردی، صبر و تحمل و... در این زمینه پدر به عنوان مدیر خانواده در آموزش این مسئولیت‌ها نقش ویژه‌ای را بر عهده دارد.

اولین قدم در این راه مشورت با فرزندان و سپردن مسئولیت‌های مناسب به آن‌هاست. مشورت گرفتن از فرزندان باعث شکوفایی شخصیت و احساس مفید بودن در آن‌ها می‌شود و اعتماد به نفس آن‌ها را افزایش می‌دهد.

قدم دوم نظارت و یاری‌کردن در انتخاب دوست است.

در این برهه وظیفه پدر تحمیل نظرات خود به فرزند نیست؛ بلکه پدر در فضای عاطفی و معقول شرایط و مصادیق یک دوست خوب را برای فرزندش بازگو می‌کند و از دور روند انتخاب فرزندش را کنترل می‌‌کند، اهمیت این مسئله از آنجا ناشی می‌شود که فرزندان در دوران نوجوانی بیشترین تاثیر را از همسالان و دوستان خود می‌پذیرند.

قدم سوم آموزش معارف دینی است. آموزش معارف صحیح به فرزندان می‌تواند آن‌ها را در مقابل بسیاری از انحرافات مصون بدارد و آن‌ها را از گرفتار شدن در افکار انحرافی و التقاطی نجات دهد.

قدم سوم که بسیار مهم و حیاتی این است که خود پدر به اموری که آن‌ها را بیان می‌کند، پایبند باشد و خود به آن‌ها عمل کند و نقش یک الگوی مناسب را برای فرزندانش ایفا نماید، به‌ویژه در فرزندان پسر که در سنین مختلف پدر خود را به عنوان الگو بر می‌گزینند.

﷯

پایه تربیت اقتصادی در کودکی است

مسئله اقتصاد و تامین معاش از ضروریات زندگی است و یکی از وظایف پدر پایه‌گذاری بینش و دید صحیح در این زمینه در فرزندان است. نهادینه شدن به دست آوردن رزق حلال، انفاق و دستگیری نیازمندان در دوران کودکی است که برای فرزند به صورت یک ارزش در می‌آید.

وظیفه بعد در این نوع تربیت شناسایی استعدادهای فرزند و سوق دادن او به سمت شغلی که به آن علاقه‌مند است و کمک فکری و مادی به فرزند برای رسیدن به شغل مناسب که هم شان و مناسب اوست.

این‌ها گوشه‌های کوچکی بود از نقش پدر در تربیت فرزند و باید گفت نقش پدر در این موارد محدود نمی‌شود و بسیاری از امور دیگر وجود دارد که پدر به طور مستقیم و غیر‌مستقیم در آن تاثیر‌گذار است.

منشادی- شهرآرا